I. Tổng quan tình hình quản lý thị trường Việt Nam năm 2024

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam tiếp tục hội nhập quốc tế sâu rộng, công tác quản lý thị trường đóng vai trò ngày càng quan trọng. Các hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, và hàng giả ngày càng tinh vi, ảnh hưởng nghiêm trọng đến người tiêu dùng cũng như doanh nghiệp sản xuất trong nước. Do đó, việc tăng cường quản lý thị trường và xử lý nghiêm các vi phạm là nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu.

Theo báo cáo mới nhất của Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT), trong 7 tháng đầu năm 2024, lực lượng quản lý thị trường trên cả nước đã xử lý trên 30.000 vụ vi phạm. Con số này thể hiện sự nỗ lực không ngừng của lực lượng QLTT nhằm duy trì trật tự trong lĩnh vực thương mại, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và thúc đẩy sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

II. Các loại vi phạm phổ biến

1. Buôn lậu và gian lận thương mạiTrong số các vụ vi phạm, buôn lậu và gian lận thương mại chiếm tỷ lệ lớn. Các đối tượng buôn lậu thường lợi dụng những vùng biên giới, cảng biển, cửa khẩu quốc tế để vận chuyển trái phép hàng hóa vào nội địa. Đặc biệt, hàng hóa nhập lậu đa dạng, từ thực phẩm, dược phẩm đến hàng điện tử, công nghệ cao. Điều này không chỉ làm thất thu ngân sách nhà nước mà còn gây ra tình trạng cạnh tranh không lành mạnh trong thị trường nội địa.
2. Hàng giả, hàng nháiHàng giả, hàng nhái tiếp tục là vấn đề nhức nhối tại Việt Nam. Trong 7 tháng đầu năm 2024, lực lượng QLTT đã phát hiện và thu giữ hàng trăm nghìn sản phẩm giả mạo thương hiệu nổi tiếng. Các mặt hàng bị làm giả chủ yếu là quần áo, túi xách, giày dép, đồ điện tử và dược phẩm. Hàng giả không chỉ ảnh hưởng đến uy tín của các thương hiệu chính hãng mà còn tiềm ẩn nguy cơ đối với sức khỏe và an toàn của người tiêu dùng.

1. Vi phạm trong lĩnh vực thương mại điện tửSự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử đã tạo điều kiện cho các hình thức vi phạm mới phát sinh. Nhiều đối tượng lợi dụng các sàn thương mại điện tử để bán hàng không rõ nguồn gốc, hàng giả, hàng nhái. Trong 7 tháng qua, cơ quan chức năng đã phối hợp với các nền tảng thương mại điện tử để xử lý hàng loạt các vụ vi phạm liên quan đến việc buôn bán trực tuyến. Tuy nhiên, việc kiểm soát lĩnh vực này vẫn còn gặp nhiều khó khăn do tính chất ảo của không gian mạng.

III. Biện pháp xử lý và ngăn chặn

1. Tăng cường kiểm tra, kiểm soátTrước tình hình các hành vi vi phạm ngày càng tinh vi và phức tạp, lực lượng QLTT đã đẩy mạnh công tác kiểm tra, kiểm soát trên toàn quốc. Việc thành lập các đội tuần tra liên ngành, cùng với sự hỗ trợ của các cơ quan chức năng như công an, hải quan, đã giúp phát hiện và xử lý nhiều vụ vi phạm nghiêm trọng. Đặc biệt, việc kiểm soát chặt chẽ tại các cửa khẩu, cảng biển đã ngăn chặn hiệu quả hàng lậu từ nước ngoài vào Việt Nam.
2. Áp dụng công nghệ vào công tác quản lýĐể đối phó với sự phát triển nhanh chóng của thương mại điện tử và các hình thức vi phạm trên không gian mạng, lực lượng QLTT đã ứng dụng công nghệ hiện đại trong công tác giám sát và xử lý. Các hệ thống phần mềm quản lý dữ liệu, giám sát trực tuyến, cùng với sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo (AI), đã giúp phát hiện nhanh chóng các hành vi vi phạm, từ đó giảm thiểu thời gian và công sức trong quá trình điều tra.
3. Tăng cường hợp tác quốc tếVới sự hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, các hoạt động buôn lậu và gian lận thương mại thường có sự liên kết giữa các đối tượng trong và ngoài nước. Do đó, Việt Nam đã tăng cường hợp tác với các cơ quan chức năng quốc tế trong việc trao đổi thông tin, hỗ trợ điều tra, và xử lý các hành vi vi phạm xuyên quốc gia. Sự hợp tác này không chỉ giúp ngăn chặn hàng lậu từ nước ngoài vào Việt Nam mà còn góp phần vào công tác bảo vệ thị trường trong nước.

IV. Những thách thức và giải pháp

1. Thách thứcDù đã đạt được nhiều kết quả tích cực, nhưng công tác quản lý thị trường vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức. Đầu tiên là sự tinh vi và phức tạp của các hành vi vi phạm. Các đối tượng vi phạm thường xuyên thay đổi phương thức hoạt động, sử dụng công nghệ cao để che giấu dấu vết và lách luật. Bên cạnh đó, sự phát triển nhanh chóng của thương mại điện tử cũng tạo ra nhiều thách thức mới, đòi hỏi lực lượng QLTT phải nhanh chóng thích nghi và cập nhật các phương pháp kiểm soát phù hợp.
2. Giải phápĐể tiếp tục nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý thị trường, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp sau:
   • Nâng cao năng lực của lực lượng quản lý thị trường: Cần tổ chức đào tạo, bồi dưỡng kiến thức cho cán bộ QLTT, đặc biệt là các kỹ năng sử dụng công nghệ hiện đại và ứng dụng vào công tác kiểm soát thị trường.
   • Tăng cường phối hợp giữa các cơ quan chức năng: Sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan như công an, hải quan, và cơ quan quản lý thị trường sẽ giúp phát hiện và xử lý nhanh chóng các hành vi vi phạm.
   • Đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục cộng đồng: Công tác tuyên truyền về tác hại của hàng lậu, hàng giả cần được đẩy mạnh. Người tiêu dùng nên được cung cấp thông tin để nhận biết hàng thật và hàng giả, từ đó hạn chế việc mua phải hàng kém chất lượng.
   • Thúc đẩy hợp tác quốc tế: Hợp tác với các tổ chức quốc tế trong việc trao đổi thông tin, hỗ trợ điều tra sẽ giúp Việt Nam đối phó hiệu quả hơn với các hành vi buôn lậu và gian lận thương mại xuyên quốc gia.

V. Kết luận

Trong 7 tháng đầu năm 2024, lực lượng quản lý thị trường trên cả nước đã có những bước tiến đáng kể trong việc xử lý trên 30.000 vụ vi phạm. Những thành quả này không chỉ góp phần bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng mà còn giúp duy trì sự ổn định và phát triển bền vững của thị trường nội địa. Tuy nhiên, trước những thách thức mới đang đặt ra, việc tăng cường kiểm tra, kiểm soát, áp dụng công nghệ và đẩy mạnh hợp tác quốc tế sẽ là những giải pháp quan trọng giúp nâng cao hiệu quả quản lý thị trường trong thời gian tới.