1. Thương mại điện tử phát triển và thách thức về thuế
Trong thập kỷ vừa qua, thương mại điện tử đã bùng nổ và trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống kinh tế toàn cầu. Tại Việt Nam, xu hướng này cũng không ngoại lệ khi ngày càng có nhiều doanh nghiệp và cá nhân tham gia vào các hoạt động mua bán trực tuyến. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của thương mại điện tử đã đặt ra nhiều thách thức mới đối với hệ thống thuế của quốc gia.
Một trong những thách thức lớn nhất là việc kiểm soát và thu thuế từ các hoạt động kinh doanh trực tuyến. Với khả năng ẩn danh và hoạt động trên nhiều nền tảng khác nhau, nhiều doanh nghiệp và cá nhân đã lợi dụng những lỗ hổng này để trốn tránh nghĩa vụ thuế, gây thất thu cho ngân sách nhà nước.
2. Hậu quả của việc trốn thuế trong kinh doanh thương mại điện tử
Việc trốn thuế không chỉ là hành động vi phạm pháp luật mà còn gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho cả nền kinh tế và xã hội. Trước hết, khi các doanh nghiệp trốn thuế, nhà nước sẽ bị thất thu nguồn thu quan trọng để đầu tư vào các lĩnh vực như y tế, giáo dục, và hạ tầng cơ sở. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển bền vững của quốc gia.
Thứ hai, hành động trốn thuế còn tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các doanh nghiệp. Những doanh nghiệp chấp hành tốt nghĩa vụ thuế sẽ gặp khó khăn trong việc cạnh tranh với các doanh nghiệp trốn thuế vì các đối tượng này có thể giảm giá thành sản phẩm hoặc dịch vụ của mình để thu hút khách hàng.
Cuối cùng, việc trốn thuế cũng làm suy giảm niềm tin của người dân đối với chính phủ và hệ thống pháp luật. Khi người dân nhận thấy rằng có những cá nhân và doanh nghiệp trốn tránh nghĩa vụ thuế mà không bị xử lý nghiêm minh, họ sẽ mất niềm tin vào sự công bằng và minh bạch của hệ thống pháp luật.
3. Pháp luật và quy định về thuế trong thương mại điện tử tại Việt Nam
Nhằm ngăn chặn tình trạng trốn thuế trong kinh doanh thương mại điện tử, Việt Nam đã ban hành nhiều quy định pháp luật liên quan. Luật Quản lý thuế 2019 và các văn bản hướng dẫn đã đặt ra các yêu cầu cụ thể đối với việc kê khai, nộp thuế của các tổ chức, cá nhân tham gia kinh doanh trực tuyến.
Theo đó, các tổ chức, cá nhân có thu nhập từ các hoạt động thương mại điện tử, bao gồm bán hàng qua các sàn thương mại điện tử, mạng xã hội, website riêng… đều phải đăng ký, kê khai và nộp thuế theo quy định. Các loại thuế phải nộp bao gồm thuế giá trị gia tăng (VAT), thuế thu nhập cá nhân (TNCN), thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) và các loại thuế, phí khác nếu có.
Ngoài ra, cơ quan thuế cũng đã triển khai nhiều biện pháp để kiểm soát và thu thuế hiệu quả hơn từ các hoạt động thương mại điện tử. Ví dụ, cơ quan thuế có thể yêu cầu các ngân hàng, tổ chức tín dụng cung cấp thông tin về tài khoản của các cá nhân, tổ chức có dấu hiệu trốn thuế; hợp tác với các sàn thương mại điện tử để quản lý và thu thuế từ các giao dịch trực tuyến.
4. Nguy cơ bị truy cứu trách nhiệm hình sự khi trốn thuế
Việc trốn thuế không chỉ dẫn đến các biện pháp xử phạt hành chính như phạt tiền, truy thu thuế mà còn có thể dẫn đến nguy cơ bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Theo Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017, hành vi trốn thuế có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu số tiền trốn thuế đủ lớn hoặc hành vi trốn thuế diễn ra trong thời gian dài, gây hậu quả nghiêm trọng.
Cụ thể, Điều 200 của Bộ luật Hình sự quy định rằng, người nào trốn thuế với số tiền từ 100 triệu đồng trở lên hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi này mà tiếp tục vi phạm sẽ bị xử phạt từ 100 triệu đồng đến 4,5 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 7 năm, tùy theo mức độ vi phạm.
Không chỉ các cá nhân mà cả tổ chức, doanh nghiệp cũng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu có hành vi trốn thuế. Trong trường hợp này, ngoài các hình phạt tiền, doanh nghiệp còn có thể bị cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc bị cấm huy động vốn trong một khoảng thời gian cụ thể.
5. Cách phòng tránh rủi ro pháp lý khi kinh doanh thương mại điện tử
Để tránh bị truy cứu trách nhiệm hình sự và đảm bảo tuân thủ pháp luật, các doanh nghiệp và cá nhân kinh doanh thương mại điện tử cần thực hiện đúng nghĩa vụ kê khai và nộp thuế. Dưới đây là một số biện pháp cụ thể mà các doanh nghiệp có thể áp dụng:
- Đăng ký kinh doanh và mã số thuế: Đây là bước đầu tiên và quan trọng nhất để hợp pháp hóa hoạt động kinh doanh trực tuyến của bạn. Đăng ký kinh doanh không chỉ giúp bạn tuân thủ pháp luật mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc kê khai và nộp thuế.
- Kê khai thuế đầy đủ và đúng hạn: Các doanh nghiệp cần đảm bảo rằng mình đã kê khai đầy đủ các loại thuế liên quan và nộp thuế đúng hạn để tránh bị xử phạt.
- Theo dõi và cập nhật các quy định pháp luật mới nhất: Luật pháp luôn có sự thay đổi và cập nhật, vì vậy các doanh nghiệp cần theo dõi và nắm vững các quy định mới nhất để điều chỉnh hoạt động kinh doanh của mình phù hợp với pháp luật.
- Sử dụng các dịch vụ tư vấn thuế chuyên nghiệp: Nếu bạn không chắc chắn về các nghĩa vụ thuế của mình, việc sử dụng các dịch vụ tư vấn thuế chuyên nghiệp sẽ giúp bạn tránh được các rủi ro pháp lý không đáng có.
6. Kết luận
Trốn thuế trong kinh doanh thương mại điện tử không chỉ là vi phạm pháp luật mà còn có nguy cơ bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Để tránh những hậu quả nghiêm trọng này, các doanh nghiệp và cá nhân cần tuân thủ đầy đủ các nghĩa vụ thuế và thực hiện kinh doanh một cách minh bạch. Sự tuân thủ pháp luật không chỉ bảo vệ quyền lợi của chính bạn mà còn góp phần xây dựng một môi trường kinh doanh công bằng và bền vững.
